زندگینامه شهید دكتر مصطفی چمران

چمران از قلب بیروت سوخته و خراب تا قله های بلند كوههای جبل عامل و در مرزهای فلسطین اشغال شده از خود قهرمانیهای بسیاری به یادگار گذاشته و همیشه در قلب محرومین و مستضعفین شیعه جای گرفته است .

به گزارش گروه دفاع مقدس خبرگزاری « مهر» : دكتر مصطفی چمران در سال 1311 در تهران ، خیابان پانزده خرداد متولد شد. وی تحصیلات خود را در مدرسه انتصاریه، نزدیك پامنار، آغاز كرد و در دارالفنون و البرز دوران متوسطه را گذراند؛ سپس در دانشكده فنی دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و در سال 1336 در رشته الكترومكانیك فارغ التحصیل شد. چمران یك سال به تدریس در دانشكده فنی پرداخت. وی در همه دوران تحصیل شاگرد اول بود. در سال 1337 با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان ممتاز به آمریكا اعزام شد و پس از تحقیقات علمی در جمع معروف ترین دانشمندان جهان در كالیفرنیا ومعتبرترین دانشگاه آمریكا - بركلی - با ممتاز ترین درجه علمی موفق به اخذ مدرك دكترای الكترونیك و فیزیك پلاسما گردید.

بنیاد آمریکایی کارنگی:آیت الله خامنه ای قدرتمندترین رهبر جهان است

موسسه آمریکایی کارنگی در گزارشی آیت الله خامنه ای را قدرتمندترین رهبر جهان دانست.
در سال ۲۰۰۸ مقاله ای تحقیقی تحت عنوان «بازخوانی آیت الله خامنه ای، نگاه جهان به قدرتمندترین رهبر ایران» از طرف موسسه آمریکایی «کارنگی» به قلم نویسنده ایرانی این موسسه، کریم سجادپور، منتشر شد که در دسامبر ۲۰۰۹ با اعمال ویرایش هایی، مجددا منتشر و روی وب سایت این موسسه قرار گرفت. نویسنده این مقاله گرچه خواسته آرای رهبر معظم انقلاب را از میان سه دهه سخنرانی ها و اقدامات ایشان استخراج و به زغم خود بطور دقیق و جزءجزء آنها را بررسی کند اما در خلال متن نتوانسته بغضش را از انقلاب اسلامی و رهبر مقتدر انقلاب مخفی کند و تحلیل های خود را به نحوی کینه توزانه ارائه داده است.
نویسنده این مقاله سخن خود را به این شکل آغاز کرده: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازه آیت الله خامنه ای برای مسائل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما در عین حال تا این حد هم برای جهانیان ناشناخته باشد» و در ابتدا سعی در تبیین چرایی اهمیت بررسی افکار و اندیشه های ایشان کرده و در عباراتی به اینکه ایشان پیش از تصدی رهبری، یک چهره «میانه رو ناشناخته» بوده است تاکید می کند نویسنده در ادامه به نفود ایران در منطقه و برخی کشورها از جمله عراق، لبنان و فلسطین اشاره کرد و بالا رفتن قیمت نفت را به افزایش توان ایران تعبیر کرده است! وی اشاره می کند که مسیر حرکت جمهوری اسلامی در نوشته ها و سخنان امام خمینی(ره) موجود است و بر همان مبنا نیز آیت الله خامنه ای چهار هدف انقلاب را عدالت، استقلال، خودکفایی و معنویت دینی می داند که از اینجا به بعد نویسنده سعی می کند دیدگاههای ایشان را در این چهار زمینه استخراج و بیان کند. او همچنین نواب صفوی(ره) و امام خمینی(ره) را دو شخصیت موثر بر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای می داند که رفتار سیاسی ایشان را شکل و جهت داده اند و سپس به ذکر تاریخچه ای مخدوش از دوران ریاست جمهوری و پیش از رهبری ایشان می پردازد و ادامه و تاکید می کند از آنجا که رهبری در ایران سیاستهای کلی را تعیین می کند و نفوذ فراوانی دارد، مهمترین شخصیت در ایران است.
نویسنده، آیت الله خامنه ای را در سیاست خارجی، که بخش مهم این مقاله است، پیرو امام خمینی(ره) می داند و تاکید می کند که ایشان در طول این سه دهه همواره بر شیطان بزرگ بودن آمریکا تاکید داشته و دشمنی خود با آن را به صراحت ابراز کرده اند و ریشه دشمنی آمریکا با ایران را در واقع نه بخاطر مسئله هسته ای یا نفی اسرائیل و دفاع از حزب الله بلکه بخاطر موقعیت استراتژیک ایران و ذخایر انرژی آن می دانند که اینک در اختیار یک کشور اسلامی قرار گرفته است.
راهبرد مقابله در برابر فشارهای شورای امنیت و آمریکا نیز در بیان ایشان «مقاومت» معرفی شده چرا که ایشان معتقدند هرچقدر در برابر ابرقدرتها کرنش کنی و کوتاه بیایی به همان اندازه فشارهای آنها بیشتر خواهد شد. او ضمن اشاره به توجه بسیار زیاد آیت الله خامنه ای در ترسیم «نقشه های آمریکا علیه انقلاب» برای مردم ایران، به تبیین ایشان درباره نحوه فروپاشی شوروی و انقلابهای رنگی نیز توجه داشته و با تعجب بسیار از این توجه زیاد، تاکید ایشان بر تهاجمات فرهنگی ضد اسلامی توسط غرب و آمریکا و بیدارگری درباره عوامل داخلی فروپاشی یک کشور را نیز مورد بررسی قرار داده است.
نکته قابل توجه این است که نویسنده مقاله در بخشی از این نوشته، دستورالعمل هایی را برای سران دولت آمریکا ذکر کرده است اما اشاره می کند که با وجود آیت الله خامنه ای، امید ایجاد شرایط مطلوب آمریکا دور از تصور است. وی با بیان برخی از این موانع می نویسد:
۱٫ آیت الله خامنه ای باید متقاعد شود که آمریکا رویه خود در قبال ایران را تغییر داده و با احترام با ایران برخورد خواهد کرد.
۲٫ آیت الله خامنه ای هیچ گونه عقب نشینی یا شکست را برای ایران نخواهد پذیرفت و هیچ نوع فشاری نیز بر ایشان موثر نمی افتد.
۳٫ هر نوع برنامه ای باید در ارتباط با خود ایشان مطرح شود، نه مقامی دیگر وگرنه مانند تلاشهای قبلی که در دوره اصلاح طلبان صورت پذیرفت بی نتیجه خواهد ماند!
آخرین جملات این مقاله نیز تاکید می کند که تا زمانی که آیت الله خامنه ای رهبر ایران است، دستیابی به روابط دیپلماتیک میان ایران و آمریکا میسر نخواهد شد و همچنان با وجود گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب، فرهنگ «مرگ بر آمریکا» در ایران حاکم است وگرچه مدارا با رهبر ایران بسیار سخت است، اما باید دانست که اجرای هر برنامه ای برای دور زدن ایشان نتیجه نخواهد داد.

http://basir-news.com/archives/1481   :

گاهی با خود در نوشتن هایم درگیر می شوم، اینکه بنویسم و یا نه؛ چه بنویسم و از کجا و امشب از همان شب ها است که این بار قلم اراده ی ننوشتن را در وجودم شکست. و کسی خواند: هنر دمیدن روح تعهد در کالبد بشریت است(رهبرم) و نخواست تا با گفتن جمله ی رهبرم تعهدم را افروزن کند و کرد. .....   و دیروز با خود اندیشیدم که عشق چیست؟ و به خود پاسخ دادم "عشق حقیقت عقلی است که دل می پذیرد". .....   و چندی است دلم برای تنها بودن تنگ شده، تنها بودنی که حتی در خلوتی هدف نرود قلبم خسته ام را و معبود نشانم دهد در آن راه را از بیراه. ..... و امشب با این همه درگیری میان عقل و دل و قلم جملاتم تکه تکه شد همچون تکه های شکسته ی دلم.

سلام بر تو در بخشی از زیارت آل یس آمده است: ... سلام بر تو ای پرچم برافراشته و ای دانش سرشار و ای رحمت و پناه گسترده خداوندی. سلام بر تو آن گاه که بر می خیزی و آن گاه که می نشینی. سلام بر تو آن گاه که قرآن می خوانی و به تفسیر آن می پردازی. سلام بر تو آنگاه که به نماز می ایستی و قنوت می خوانی و درود بر تو آن لحظه که به رکوع و سجده می روی. سلام بر تو در آن هنگام که به ستایش خدا و استغفار می پردازی. سلام بر تو در شامگاهان و صبحگاهان... سلام بر تو ای پیشوای ایمنی بخش. سلام بر تو ای مقدم بر خلق و ای کسی که آرزوی مشتاقانی... مولای من، نگون بختا کسی که با شما به مخالفت برخیزد و زهی سعادتِ آن که به طاعت شما گردن نهد!... مولای من، تو را دوست می دارم و از دشمنانت بیزارم. حق آن است که شما بپسندید و باطل آن است که شما ناپسند می دارید. کار نیک آن است که شما به آن امر کنید و کار زشت آن است که شما از آن باز دارید... درود بر قیام کننده به عدل بار پروردگارا، بر محمد بن حسن، امام زمان(عج)، که حجتت در روی زمین و جانشینت در شهرها و دعوت کننده خلق به راه تو و مجری عدالت و برانگیزاننده مردم به سوی اوامر توست درود بفرست. او دوست و سرپرست مؤمنان و نابودکننده کافران و روشن کننده تاریکی ها و آشکارکننده حق است... او رهبری خیرخواه، کشتی نجات و راهنمای هدایت و نور چشم مخلوقات و شایسته ترین فرد است که ردای امامت بر تن دارد و بینا کننده نابینایان است. او همان است که زمین را از عدل و داد پر می کند؛ همان گونه که پیش از آن از ستم لبریز می شود... طلب یاری دین و دینداران بارالها ولی و حجتت [مهدی(عج)] را یاری کن و به کمک او دینت را نصرت بخش و دوستان و شیعیانت را به واسطه او تأیید کن و ما را نیز از جمله آنان قرار ده. خدایا وجود آن عزیز را از شرّ هر ظالم و طغیانگر، و بلکه از همه مخلوقاتت حفظ کن و از رسیدن هر ناگواری به او جلوگیری کن و به کمک او خاندان پیامبر را محفوظ بدار و عدل و داد را به دست توانای او حاکمیت بخش. او را با قدرت و عظمتت تأیید کن و یارانش را یاری و دشمنان و روی گردانان از نصرت او را به خودشان واگذار. پروردگارا جباران و ستمگران را به دست او درهم شکن. منافقان و ملحدان را به واسطه او نابود کن و زمین را به برکت ظهورش از عدل و داد لبریز ساز. بارالها، ما را از جمله یاران و شیعیان حقیقی او قرار ده... دعای امام رضا علیه السلام برای امام زمان(عج) پروردگارا، همان گونه که کار پیامبران و فرستاده های گرانقدرت را به سامان آوردی، کار خلیفه و بنده ات را نیز چنان که زیبنده و شایسته است به سامان آر. او را با فرشتگانت حفظ فرما و توانایی ببخش. برای او محافظان امینی که از روبرو و پشت سر مراقب او باشند تعیین کن. نگرانی و هراس او را به امنیّت و آرامش خاطر مبدل ساز... اجازه پیکار بر ضد دشمنانت و دشمنانش را به او عنایت فرما و مرا نیز از یاران وارسته و پاک باخته او قرار ده. به راستی که تو بر انجام دادن هر کاری قادر و توانایی. طلب آمرزش گناهان شیعیان سید بن طاوس نقل می کند امام مهدی(عج) در دعا برای شیعیان خود می فرمایند: پروردگارا شیعیان ما را در بهشت وارد کن و از دوزخ و آتش آن دورشان ساز و ایشان را مشمول غضبی که بر دشمنانمان روا می داری قرار نده. دعا برای حفظ دین امام مهدی(عج) در بخشی از دعای معروف به «صلوات بر پیامبر و آل پیامبر(ص)» چنین می فرمایند: پروردگارا، بر ولیّت که زنده کننده سنت تو و برپا دارنده فرمان تو و دعوت کننده به سوی توست درود فرست؛ بر او که حجّت و خلیفه و گواه تو بر بندگان است. پروردگارا پیروزی او را استوار و عمرش را طولانی کن و با طولانی شدن عمر با برکتش زمین را زینت بخش. خداوندا، او را از شرّ حسودان و نیرنگ بازان حفظ کرده، در پناه خویش مصونش دار. آرزوهای ستمگران را از او دور ساز و از دست سرکشان و طغیانگران رهایی اش بخش... پروردگارا، با ظهور او احکام به فراموشی سپرده شده دینت را از نو زنده ساز و احکام تغییر یافته را اصلاح کن تا دین تو به واسطه او دوباره طراوت و تازگی یابد و هیچ گونه شبهه و بدعت و باطلی به آن راه پیدا نکند. درخواست نابودی باطل حضرت مهدی(عج) در یکی از دعاهای معروف خود می فرمایند: ... پروردگارا [به نور آخرین حجتت] هر تاریکی را روشن و با استواری و پایداری او هر بدعتی را ریشه کن فرما و با توانایی او هر گمراهی را منهدم کن و هر سرکشی را درهم شکن و با شمشیر او هر آتشی را خاموش فرما و هر ظلمی را با عدالت او هلاک گردان و حکمش را بر هر فرمانی برتری ده و هر سلطه ای را از حکومتش دور ساز... بارالها، هرکس را که با او به ستیزه برخیزد خوار کن و هرکسی را که با او به دشمنی برخیزد نابود فرما و نیرنگ هر حیله گر و نیرنگ بازی را در حق او بی اثر ساز و هرکسی که حقّ آن حضرت را انکار کند یا امور مربوط به او را سبک بشمارد یا در صدد خاموش کردن نور او باشد و تلاش کند تا نام و یاد او به فراموشی سپرده شود محو و نابود کن. دعای دوران غیبت حضرت مهدی(عج) حضرت مهدی(عج) در حقّ خود چنین دعا می کنند: پروردگارا مرا از دیدگان دشمنانم پنهان ساز و بین من و دوستانم جمع کن. آنچه از احکام دین تو درگذشته به فراموشی سپرده شده است به دست من زنده ساز. ظهورم را نزدیک کن و رهایی از غیبت را بر من سهل و آسان فرما... آن گاه که اجازه ظهور به من دادی مرا با لشکریان پیدا و پنهانت یاری کن و مرا در به پاداشتن احکامت موفق بدار و بر تمام کسانی که از حد تو تجاوز می کنند پیروز ساز. حق را پیروز و باطل را نابود کن. به درستی که باطل نابودشدنی است. به یاران و شیعیانم آنچه ایشان را خوشنود می سازد و بر پشتیبانی شان می افزاید، عطا کن. به حق رحمتت، ای مهربان ترین مهربانان، آنها را در پناه خود قرار ده. درخواست ظهور در دعای ندبه که منصوب به امام صادق علیه السلام است آمده است: کجاست آن بقیة الله که از عترت هدایتگر بیرون نیست؟ کجاست آن عزیزی که برای ریشه کن ساختن دنباله ستم و ستمگری آماده شده است؟ کجاست آن که انتظار می رود با ظهور و قیام خود، کژی ها را برطرف سازد؟ کجاست آن حجت الهی که برای احیای مجدد احکام واجب و مستحب ذخیره شده است؟ کجاست آن که در نابود کردن اساس ستم و تجاوز امیدها به اوست؟ کجاست آن که برای زنده کردن کتاب خدا و حدود آن در نظر گرفته شده است؟ کجاست آن زنده کننده نشانه های دین؟ کجاست درهم شکننده شوکت و عظمت تجاوزگران؟ کجاست خراب کننده بناهای شرک و نفاق؟ کجاست نابود کننده اهل فسق و گناه و کجاست ریشه کن کننده اهل عناد و گمراهی و کجاست عزت دهنده دوستان و خوار کننده دشمنان؟ دعا برای نصرت و پیروزی حقّ امام صادق علیه السلام می فرمایند: بارخدایا، به برکت وجود آن حضرت حق را پایدار کن و باطل را از میان بردار و دوستانت را به یاری او به دولت و سلطنت برسان و دشمنانت را به دست او خوار کن. خداوندا، بین ما و او چنان پیوندی برقرار کن که در بهشت با پدران او هم نشین شویم... ما را یاری کن تا موفق به ادای حقوق او شویم و همواره در پیروی از او اهتمام داشته باشیم و از نافرمانی اش اجتناب کنیم... خداوند به برکت او نماز ما را قبول کن و گناهانمان را بیامرز و دعاهایمان را مستجاب و روزی مان را فراخ ساز و همّ و غمّ ما را چاره کن و حاجت هایمان را برآور. با وجه کریم خود به ما توجه کن و تقرّب ما را به آن حضرت بپذیر. درخواست یاری برای اسلام و مؤمنان امام زمان(عج) دعایی برای شیعیان نوشته اند و به آنها دستور داده اند که در شب های ماه رمضان آن را بخوانند در بخشی از این دعا که به دعای افتتاح معروف است چنین آمده است: پروردگارا، بر ولی امرت درود فرست؛ بر قائمی که جهانیان در آرزوی او به سر می برند؛ بر آن عادلی که همه منتظر اویند. او را با فرشته های مقرّبت حمایت کن و با روح القدس تأیید بفرما... خداوندا، او را دعوت کننده به کتابت و قیام کننده به ترویج و تبلیغ دینت و خلیفه خود در زمین قرار ده؛ همان گونه که امامان پیش از او را خلیفه خود قرار دادی و ترس او را به امن و ایمنی بدل فرما. بارالها او را عزّت بخش و به واسطه او مؤمنان را عزیز کن او را یاری فرما و با او مؤمنان را یاری کن و به او نصرت کامل و عزت عطا فرما. با دست توانای او دین اسلام و سنت پیامبر اکرم(ص) را به گونه ای آشکار ساز که از ترس کسی، چیزی از حق و حقیقت مخفی نماند. آرزوی تحقق دولت موعود جهانی حضرت مهدی(عج) در دعایی می فرمایند: بارالها، ما از تو امید تحقق دولت کریمه ای را داریم که در سایه آن اسلام و مردم مسلمان به عزّت و عظمت دست یابند و نفاق و اهل نفاق در آن دولت خوار و ذلیل شوند. خداوندا، ما را در آن دولت از دعوت کنندگان به سوی تو و پیشوایان راه هدایت قرار بده. به یاری امام زمان(عج) کرامت دنیا و آخرت را نصیب ما فرما. توفیق عمل به آنچه از حقّ که به ما شناساندی به ما عطا کن... پروردگارا، به برکت وجود آن امام همام پریشانی های ما را برطرف کن و پراکندگی امورمان را به اصلاح و تفرقه و گسیختگی ما را به وحدت و یکدلی تبدیل فرما. کمیِ ما را را به بیشی و خواری مان را به عزّت تبدیل کن و کمبودهایمان را برطرف ساز. در بخشی از دعای روز عید فطر ابوحمزه ثمالی از امام باقر علیه السلام نقل کرده که فرمودند: در روز جمعه و عید فطر و قربان، در موقع رفتن برای نماز این دعا را بخوانید: خداوندا، رو به سوی تو کردم... بر آن ولیّت که در انتظار امر ظهور تو به سر می برد و مورد انتظار دوستانت می باشد. درود فرست. خداوندا پراکندگی و نابسامانی های ما را به یاری ولی خود به انسجام و یکدستی تبدیل کن و ستم را به دست توانای او ریشه کن ساخته، عدالت را حاکمیت بخش. زمین را با عمر طولانی و بابرکت او زینت بخش و با یاری ات او را تأیید بفرما. همه کسانی را که یاری کننده این خاندانند نصرت عطا کن و کسی که خواری و شکست این خاندان را بخواهد خوار فرما و مخالفان و خیانت کنندگان به این خاندان را نابود کن... دعا برای حفظ ایمان و عقاید از جمله دعاهایی که از قول امام زمان(عج) و از طریق عثمان بن سعید عمری نقل شده، دعای خاص دوره غیبت است. در قسمتی از آن دعا آمده است: پروردگارا، دیدار ولی خودت را آشکار کن... و ما را از جمله کسانی قرار ده که چشم های آنها به دیدار حضرتش روشن می شود. ما را به خدمت موفق ساز و در حال پایبندی به ولایت و اهداف او بمیران و در خدمت او محشورمان کن. خداوندا، او را از شرّ هرآنچه آفریده ای در پناه خود حفظ کن. بارالها، عمر او را طولانی فرما... خداوندا با طولانی شدن دوره غیبتش یقینمان را زایل مکن و یادش را از ذهنمان خارج مساز و انتظار و ایمان به او و یقین داشتن به ظهورش و دعا برای حضرتش را از ما مگیر. باورمان را در مورد آن حضرت همانند باورمان به وحی و آنچه بر پیامبرت نازل فرموده ای استوار ساز.

مهدی «مهدی» یکی از مشهورترین نام های حضرت است. امام باقر علیه السلام درباره دلیل نام گذاری آن حضرت به این اسم، می فرمایند: قائم آل محمد(عج) را به این دلیل، مهدی می نامند که او، مردم را به آن دسته از اموری که برایشان پوشیده است، هدایت خواهد کرد. وی، تورات اصلی و دیگر کتاب های پیامبران پیشین را از مخفی گاه آنها، بیرون خواهد ساخت. حضرت صادق نیز در این باره می فرمایند: به آن حضرت، مهدی گفته اند؛ زیرا او مردم را به امری که آن را گم کرده اند، هدایت می کند. قائم قائم، یکی از القاب حضرت مهدی(عج) است، امام رضا علیه السلام در تبیین دلیل این نام گذاری، می فرمایند: حضرت صاحب الامر(عج) را قائم نامیده اند، چون او، به حق، قیام خواهد کرد. شیخ صدوق نیز در کمال الدین نقل می کند که «صقر بن دلف» گفت: روزی از حضرت امام محمدتقی علیه السلام پرسیدم: یابن رسول اللّه، چرا فرزند امام عسکری علیه السلام را قائم نامیدند؟ آن حضرت فرمودند: برای این که او ،اصل امامت را پس از فراموش شدن و روی گرداندن بیشتر مردم از آن، دوباره مطرح خواهد ساخت. منتَظَر از امام جواد علیه السلام روایت شده است که حضرت مهدی(عج) را منتظَر می نامند؛ چون دوران غیبت برای وی، بسیار طولانی خواهد بود. مخلصان امت با وجود طولانی شدن این دوره، ظهور او را انتظار خواهند کشید، ولی شک کنندگان، دچار تردید خواهند شد و او را انکار خواهند کرد. همچنین آن حضرت را منتظِر نیز نامیده اند؛ زیرا وجود مبارک امام زمان(عج) همواره در حال انتظار به سر می برند، تا اجازه قیام و ظهورشان از سوی خداوند متعال صادر شود. آنگاه ستم را از زمین بزدایند و آن را از عدل و داد پُر سازند. حجت اللّه در دسته ای از روایت ها و دعاها، امام عصر(عج) را حُجّت یا حجّة اللّه نامیده اند. درباره دلیل این نام گذاری، نظرهای گوناگونی بیان شده است. از جمله گفته اند: خداوند تبارک و تعالی به وسیله آن حضرت بر بندگانش، اتمام حجّت می کند و به همه پرسش ها و شبهه های آنان پاسخ می دهد. به گونه ای که در سرپیچی از حق، برای هیچ کس، بهانه ای باقی نخواهد ماند. برخی نیز گفته اند: امام زمان(عج) حجة اللّه است؛ به این معنی که حکومت الهی بر همه خلایق، به دست آن حضرت تحقق خواهد یافت. صاحب الامر امام مهدی(عج) را صاحب الامر نیز می نامند؛ زیرا آن حضرت، رهبر و پیشوایی است که خداوند تبارک و تعالی، پیروی از ایشان را بر همه بندگان خود، واجب دانسته است. از جمله در قرآن کریم می فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده اید، از خدا و پیامبرش و صاحبان امر، پیروی کنید». روایت معتبری در تفسیر این آیه، تصریح دارد که مراد از «اولی الامر»، امامان معصوم و خاندان پیامبر اکرم(ص)اند که نخستین آنان، حضرت علی بن ابی طالب علیه السلام و واپسین آنان، حجت بن الحسن العسکری؛ امام زمان(عج) است. خلف صالح یکی دیگر از القاب امام زمان(عج)، خلف صالح است که این تعبیر در سخنان ائمه اطهار علیهم السلام بیشتر به چشم می خورد. امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند: خلف صالح از فرزندان من است. مهدیِ این امّت اوست. نامش محمد و کنیه اش، ابوالقاسم است که در آخرالزمان، قیام خواهد کرد. مراد از خلف، جانشین است. آن حضرت را خلف صالح می گویند؛ زیرا جانشین همه انبیا و اوصیای پیشین است و همه دانش، حالت ها و ویژگی های آنان را در خود گرد آورده است. در حدیث «لوح» حضرت صدیقه طاهره(س) در این باره آمده است: آن گاه پس از امام عسکری علیه السلام این سلسله (امامت) را با پسر و خلف او کامل می کنم. او که برای جهانیان رحمت است. برای اوست کمال صفوت آدم و رفعت ادریس و آرامش نوح و بردباری ابراهیم و شدّت و صلابت موسی و بهای عیسی و صبر ایوب... بقیّة اللّه از جمله لقب های امام زمان(عج)، بقیّة اللّه است. درباره نامیده شدن آن حضرت به این لقب، دیدگاه های گوناگون، مطرح شده است؛ برای مثال، گفته اند: این تعبیر، واژه ای جامع و کامل است که شخصیت و عظمت آن حضرت را بیان می کند؛ زیرا آن حضرت، وارث آدم و یادگار کسی است که ملایکه بر او سجده کردند و همه موجودات در برابر او سر تسلیم فرود آوردند. همچنین گفته اند چون آن حضرت قیام کنند، به کعبه تکیه می دهند و نخستین آیه ای که به زبان جاری خواهند ساخت، این است: اگر مؤمن باشید، بقیّة اللّه برای شما از هرچیز دیگر، بهتر است. آن گاه خواهد فرمود: منم بقیة اللّه و حجت الهی و خلیفه او برای شما. از آن پس، هرکس که به ایشان سلام کند، از عبارت السّلام علیک یا بقیّة اللّه فی ارضه استفاده می کند. منتقم «منتقِم» از دیگر لقب های حضرت مهدی(عج) است. حضرت رسول اکرم(ص) در این باره فرمودند: از جمله اوصاف مهدی آل محمّد(عج) این است که انتقام مظلومان را از ستم گران خواهد گرفت. افزون بر این، خود امام عصر(عج) به احمد بن اسحاق نوشتند: من از دشمنان خداوند، انتقام خواهم گرفت. وارث در بعضی دعاها و سخنان ائمه علیهم السلام ، از حضرت مهدی(عج) با عنوان وارث یاد شده است. پیامبر اکرم(ص) در خطبه غدیریه می فرمایند: آن حضرت، وارث علوم، کمالات، مقامات و منزلت های همه انبیا و اوصیا و پدران بزرگوارش خواهد بود. به عبارت دیگر، همه آن چه انبیا و اوصیا داشته اند، او یک جا خواهد داشت. موعود موعود یکی از نام های مشهور آن حضرت است که تقریبا در همه ادیان آسمانی به آن معروف است. امام سجاد علیه السلام در تفسیر آیه وَ ما تُوعَدُون، دلیل این نام گذاری را چنین بیان می فرمایند: مقصود، قیام قائم آل محمد(ص) است که وعده ظهور او به همه پیامبران و امت های گذشته داده شده است. بنابراین، در زیارت آن حضرت آمده است: سلام بر آن مهدی که خداوند وعده داده است که به واسطه او بین همه مردم، وحدت و یکپارچگی ایجاد کند. خاتم الاوصی از جمله لقب های حضرت مهدی(عج)، خاتم الاوصیاست؛ زیرا آن حضرت، آخرین وصی پیامبر اکرم(ص) و آخرین امام معصومند که با ظهور خود، نظام عدل اسلامی را در سرتاسر جهان، حاکمیت خواهند بخشید. از خدمت گزار امام عسکری علیه السلام نقل شده است که وقتی به حضور حضرت مهدی(عج) رسیدم، حضرت، خود را با این تعبیرها به من معرفی کردند: منم خاتم الاوصیا که خداوند تبارک و تعالی به واسطه من، بلاها و فتنه ها را از خاندان و شیعیانم، برطرف خواهد ساخت. داعی در یکی از زیارت ها با تعبیر «داعِیَ اللّه» از امام مهدی(عج) یاد شده است: اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا داعِیَ اللّه. درباره دلیل این نام گذاری نقل شده است که آن حضرت از جانب خداوند متعال مأموریت دارند تا مردم را به سوی پروردگارشان فرا خوانند. ایشان در این راه، به اندازه ای تلاش خواهند کرد تا آیین الهی در سرتاسر جهان حاکمیّت پیدا کند و جز دین خدا، هیچ مکتب و تفکری، ادعای جهان داری و راهنمایی بشر را نداشته باشد. برای امام زمان(عج) بیش از سیصد لقب ذکر شده که هر یک بر بعد خاصی از شخصیت و ویژگی های اخلاقی و روحی آن حضرت دلالت دارد. از جمله آنهاست: مهدی، منصور، قائم، حجت الله، صاحب الامر، خلف صالح، بقیة الله، منتقم، موعود، خاتم الاوصیا، داعی، باسط، ثائر، صاحب الزمان، ولی اللّه، خلیفة الرحمان، برهان، سیّد و منتظر. باسط یکی از لقب های امام زمان(عج) باسط است. باسط یعنی کسی که نعمت و برکات را گسترده می سازد. در زمان حکومت آن حضرت داد در همه جا گسترده خواهد شد. همه مخلوقات در سایه عدالت آن بزرگوار به آرامش و آسایش دست می یابند و از نعمت های الهی بهره مند خواهند شد. همچنین احکام حیات بخش اسلام در سرتاسر عالم مورد توجه قرار گرفته، زمینه تشکیل حکومت واحد جهانی بر اساس قوانین الهی فراهم خواهد آمد. زمین و آسمان برکات خود را در زمان حضرت به مردم ارزانی خواهند داشت. اساس کفر و شرک از بین می رود و همه مردم در سایه آن حضرت تسلیم آیین الهی خواهند شد و حتی درندگان نیز خوی درندگی خویش را کنار خواهند گذاشت. تمام هر یک از لقب های حضرت مهدی(عج) بر گوشه ای از ویژگی های شخصیّت بی نظیر آن حضرت دلالت دارد. یکی از لقب های آن حضرت «تمام» است. امام مهدی(عج) را از آن جهت لقب تمام داده اند که آن حضرت در کمالات اخلاقی، سجایای انسانی، شرافت نسب و خاندان، شوکت و عظمت، رأفت و محبّت و قدرت و سلطنت تام و بی عیب است و احدی از انبیا و اولیا به آن حدّ دست نیافته اند و توفیقی که امام زمان(عج) در اجرای احکام الهی پیدا کرده هیچ یک از پیامبران و اوصیا پیدا نکرده است. همچنین می توان گفت: آن حضرت را تمام نامیده اند چون وی متمّم و کامل کننده خلافت و حکومت الهی و نیز علوم و کمالات در روی زمین است و از طریق رهنمودها و برنامه های تربیتی و اخلاقی آن حضرت است که بشر به بالاترین درجات کمال روحی و عرفانی دست خواهد یافت. غائب از جمله لقب هایی که برای مهدی موعود(عج) ذکر شده لقب غائب است. غائب یعنی غیرظاهر. آن گاه که ستم پیشه گان ظلمت پرست، نورانیّت دوازدهمین حجّت بر حقّ الهی را تاب نیاوردند و با یورش به منزل امام عسکری علیه السلام در صدد بر آمدند تا منجی عالم بشریت را به قتل برسانند، خداوند متعال به قدرت و حکمت لایزال خویش، زمینه غیبت آخرین حجتش را فراهم ساخت تا با حفظ جان باقی مانده سلسله امامت و سلاله نبوّت نعمت خود را بر انسان های ستمدیده کامل کند. از آن روز غیبت مصلح بزرگ بشر آغاز شد و امام دوازدهم هم از این رو به امام غائب معروف شد. مأمول مأمول یعنی آرزو شده و کسی که مردم به او امید بسته اند و چشم انتظار اویند. این تعبیر از جمله لقب های حضرت مهدی(عج) است. همه مردم دنیا چشم انتظار قیام آن منجی بزرگند تا با ظهور خویش ستم و تبعیض و تعدّی را از سرتاسر جهان برطرف ساخته، دنیا را پر از عدل و داد سازد. لقب مأمول به این حقیقت اشاره دارد که چون همه آرزوی ظهور آن حضرت را دارند به او امام مأمول می گویند. در قسمتی از زیارت گران قدر «سلام علی آل یس» آمده است: «سلام بر تو ای امام امین. درود بر تو ای مقدّم بر همه عالم که تمام مخلوقات در آرزوی تو به سر می برند». ناطق یکی از لقب های معروف امام زمان(عج) لقب «ناطق» است. در زیارت عاشورا آمده است: «ان یرزقنی طلب ثارکم مع امام مهدی ناطق؛ از خداوند متعال درخواست می کنم که توفیق انتقام گرفتن از دشمنان شما را به همراه امام و راهنمای ناطق روزی ام کند». لقب ناطق را رسول خدا(ص) به حضرت مهدی(عج) دادند و در حدیثی در معرفی تک تک ائمه اطهار علیهم السلام ، بیان فرمودند. این لقب از آن رو به امام عصر(عج) داده شده است که ائمه قبلی بر اثر تسلط دشمنان، بسیاری از امور و اسرار را نمی توانستند بیان کنند؛ چون خطرهای فراوانی اساس اسلام را تهدید می کرد. اما حضرت مهدی(عج) وقتی ظهور کنند از چنان قدرت و عظمتی برخوردار خواهند بود که تمام طاغوت ها را سرکوب کرده، همه علوم و معارف را بدون هیچ گونه نگرانی بیان، و حکم خداوند را جاری می فرمایند. نور آل محمد(ص) «نور آل محمد» از لقب های حضرت مهدی(عج) است که ریشه قرآنی دارد. توضیح آنکه هرچند نام امام زمان(عج) در قرآن کریم ذکر نشده است ولی در روایات مربوط به تفسیر آیات، در موارد متعدد برخی از آیات به اعمال و ویژگی های آن حضرت تفسیر یا تأویل یا تطبیق شده است؛ به عنوان مثال آیاتی چون واللّه متمّ نوره (خدا نور خودش را کامل خواهد ساخت) یا اشرقت الارض بِنور ربّها (زمین به نور پروردگارش روشن می گردد) و یهدی اللّه بنوره من یشاء (خداوند هرکس را که بخواهد با نور خودش هدایت می کند) به ولایت حضرت قائم(عج) و ظهور و ارشادات آن حضرت تفسیر شده است.

امام مهدی کیست؟ امام مهدی کیست؟ وی یگانه فرزند امام عسکری علیه السلام یازدهمین امام شیعیان است. امام مهدی(عج) در سحرگاه نیمه شعبان 255 ق در سامرّا چشم به جهان گشود و پس از پنج سال زندگی تحت سرپرستی پدر، و مادر بزرگوارشان نرجس خاتون، در سال 260 ق به دنبال شهادت حضرت عسکری علیه السلام ـ همچون حضرت عیسی علیه السلام و حضرت یحیی علیه السلام که در سنین کودکی عهده دار نبوّت شده بودند ـ در پنج سالگی منصب امامت شیعیان را عهده دار شدند. آن بزرگوار پس از سپری شدن دوران غیبت با تشکیل حکومت عدل جهانی احکام الهی را در سرتاسر زمین حاکمیت خواهد بخشید. میلاد نور آخرین امام شیعیان در پانزدهم ماه شعبان 255 ق، علی رغم مراقبت های ویژه مأموران حکومت عباسی، در خانه امام عسکری علیه السلام چشم به جهان گشودند. تولد مخفیانه آن حضرت بی شباهت به تولد حضرت موسی علیه السلام و حضرت ابراهیم خلیل علیه السلام نیست. همان گونه که این دو پیامبر بزرگ الهی تحت شدیدترین تدابیر امنیتی فرعونیان و نمرودیان به اراده خداوند و به سلامت در کنار کاخ فرعون و نمرود متولّد شدند، حضرت مهدی(عج) نیز در حالی که جاسوسان و مأموران خلیفه عباسی تمام وقایع خانه امام یازدهم علیه السلام را زیر نظر داشتند، در کمال امنیت و بدون آن که دشمنان بویی ببرند، در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان قدم به جهان هستی گذاشتند. سیمای مهدی(عج) پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار علیهم السلام هر کدام در سخنان خود به اوصاف امام مهدی(عج) اشاره کرده اند. حضرت امام رضا علیه السلام در توصیف ویژگی های چهره و سجایای اخلاقی و ویژگی های برجسته آن حضرت می فرمایند: «قائم آل محمد(عج) هاله هایی از نور چهره زیبای او را احاطه کرده است رفتار معتدل و چهره شادابی دارد. از نظر ویژگی های جسمی شبیه ترین فرد به رسول خدا(ص) است. نشانه خاصّ او آن است که گرچه عمر بسیار طولانی دارد، ولی از سیمای جوانی برخوردار است؛ تا آن جا که هر بیننده ای او را چهل ساله یا کمتر تصور می کند. از دیگر نشانه های او آن است که تا زمان مرگ با وجود گذشت زمان بسیار طولانی هرگز نشان پیری در چهره او دیده نخواهد شد». حجت خدا روزی عثمان بن سعید بن عمری به همراه حدود چهل نفر از بزرگان شیعه به حضور امام عسکری علیه السلام رسیدند تا درباره جانشین آن حضرت سؤال کنند و در آینده از ایجاد اختلاف در مسئله امامت جلوگیری کنند. راوی می گوید: وقتی عثمان بن سعید به حضرت عسکری علیه السلام گفت: آمده ایم تا درباره مطلب مهمی که شما به آن آگاه ترید از شما سؤال کنیم، حضرت عسکری علیه السلام فرمودند: بنشین عثمان. پس از ساعتی امام علیه السلام فرمودند: آیا می خواهید بگویم به چه منظوری آمده اید؟ همه گفتند: ای فرزند رسول خدا، بفرمایید. آنگاه حضرت فرمودند: آمده اید تا درباره حجت خدا و امام پس از من بپرسید. همه گفتند: آری. در این لحظه ناگهان پسری که چهره درخشانی چون ماه داشت و از هر حیث به امام عسکری علیه السلام شبیه بود وارد شد. حضرت فرمودند: بعد از من پیشوای شما و جانشینم این فرزند من است. مواظب باشید پس از من در دین دچار آشفتگی نشوید... دوران زندگی دوران زندگی امام زمان(عج) به چهار دوره تقسیم می شود: 1 ـ از تولد تا غیبت: حضرت مهدی(عج) پس از تولد حدود پنج سال تحت سرپرستی پدر بزرگوارشان امام عسکری علیه السلام به صورت نیمه مخفی زندگی کردند. یکی از کارهای بسیار مهمی که حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در این دوره انجام دادند این بود که امام مهدی(عج) را به بزرگان شیعه معرفی کردند تا در آینده در مسئله امامت دچار اختلاف نشوند. 2 ـ غیبت صغری: پس از شهادت حضرت امام حسن عسکری علیه السلام در سال 260 ق دوره غیبت صغری آغاز شد و تا سال 329 ق ادامه پیدا کرد. در این دوره حضرت مهدی(عج) از طریق چهار نائب به ادامه امور مردم می پرداختند. 3 ـ دوره غیبت کبری: این دوران از سال 329 ق شروع شد و تا زمانی که خداوند مصلحت بدانند ادامه خواهد داشت در این دوره پاسخ به پرسش ها و احکام مردم بر عهده نایبان عام آن حضرت است و حضرت نایب خاصی برای این دوره معرفی نکرده اند. 4 ـ دوره حکومت: پس از ظهور، امام زمان(عج) بر اساس احکام اسلام حکومت واحد جهانی تشکیل خواهند داد که در سایه آن سرتاسر عالم پر از عدل و داد خواهد شد.